Bu yazımız, önceki yazımız Linux Temel Komutları Part 3‘ ün devamını teşkil etmektedir. Amacımız process(işlem) yönetiminin nasıl yapılacağı üzerine olacaktır.
top : Bu komut parametresis girildiği sürece çalışmakta olan process(işlem) birimlerini listeler.
Çıktıdaki birimlerin neyi temsil ettiğini açıklayayım. Bunun için ilk process incelenebilir:
- 1869: Bu, PID‘dir (Process ID). Yani, süreç numarasıdır. Bu süreç, sistemde 1869 numaralı bir süreç olarak çalışıyor.
- oem: Bu, User‘dir (Kullanıcı). Bu süreç, oem adlı kullanıcı tarafından çalıştırılıyor.
- 20: Bu, sürecin nice değeridir (öncelik değeri). Nice değeri, işlemin çalıştırılma önceliğini belirler. Pozitif sayılar daha düşük önceliğe, negatif sayılar ise daha yüksek önceliğe sahiptir.
- 0: Bu, niceness‘ın Realtime Priority değeridir. Burada süreç için gerçek zamanlı bir öncelik kullanılmıyor.
- 1157,6g: Bu, sürecin toplam Virtual Memory Size (VIRT) miktarını gösterir. 1157,6 gigabyte sanal bellek kullanıyor.
- 662840: Bu, sürecin Resident Set Size (RSS) miktarını gösterir. Yani, fiziksel bellek üzerinde süreç tarafından kullanılan RAM miktarıdır. Burada 662840 kilobyte (yaklaşık 662 MB) kullanılıyor.
- 174512: Bu, Shared Memory (SHR) miktarını gösterir. Yani, diğer süreçlerle paylaşılan bellek miktarını belirtir. Burada 174512 kilobyte (yaklaşık 174 MB) paylaşılan bellek kullanılıyor.
- S: Bu, sürecin mevcut durumunu gösterir. S harfi, sürecin uykuda (sleeping) olduğunu belirtir.
- 11,6: Bu, sürecin kullandığı CPU yüzdesini ifade eder. Süreç şu anda %11,6 CPU kullanıyor.
- 8,2: Bu, sürecin kullandığı RAM yüzdesini gösterir. Bu süreç, toplam RAM’in %8,2‘sini kullanıyor.
- 23:07.10: Bu, sürecin çalışma süresini gösterir (hours:minutes). Süreç 23 saat 7 dakika ve 10 saniye boyunca çalışmış.
- chrome: Bu, çalıştırılan sürecin adını gösterir. Bu durumda, süreç Google Chrome tarayıcısına aittir.
- (BİRİMLERİNE AYIRIP İNCELEME AI TARAFINDAN YAPILMIŞTIR)
top -o : Bu komut parametre istemektedir. Yukarıdaki birimlerden herhangi birini aynı şekilde parametre olarak girerseniz çıktı olarak o birimin en yüksek pozitif değerinden en düşüğüne göre sıralamış olur. Örneğin ” top -o PID ” değerini girerseniz en yüksek process id den en düşüğe doğru sıralar. Bu da size en son yapılmıi işlemden ilk yapılan işleme doğru sıralamış olur. Her process bir PID değeri almak zorundadır. Başka bir parametre olan ” %CPU ” değerini girerek en yüksek cpu harcayandan daha aza doğru sıralayabilirsiniz.
ps : Bu komutun parametre girilmediği sürece shell katmanında çalışan processleri göstermektedir. Burada shell katmanının adını ve ps işlemini görmüş olacaksınız.
ps aux : aux parametresinin eklenmesiyle bizlere makinemizde gerçekleşen tüm processleri listeleyecektir.
ps aux | grep processname : Bu komuttaki grep processname” ps aux ” girdisinde filtreleme yapmamızı sağlamaktadır. yanındaki ” processname ” ise o processin ismi ile filtelemenizi sağlar. Bu sayede o işlem adı sayesinde işlem hakkındaki bilgileri toplayabilirsiniz.
Yukarıdaki örnekte HexChat adındaki uygulamanın process bilgilerini topladık.
kill -9 <PID> : Bu komutta kill komutu ve iki parametre mevcut. Amacı işleme son vermektir. -9 parametresi zorla kapatma amacı taşır. <PID> ise aslında yukarıdaki topladığımız datalar içerisindeki 2. değişken olan sayıdır. Her işlem dediğimiz gibi işlem numarasına sahiptir.
Yukarıdaki komutta olduğu gibi HexChat uygulamasının PID bilgisini 5551 olarak bulduk ve komut olarak ” kill -9 5551 ” olarak girerek HexChat uygulamasının kapanmasını sağladık. Bunu yaparken ilk değişkene dikkat etmelisiniz. İlk değişken hangi kullanıcının çalıştırdığını gösterir. Eğer kullanıcı siz değil de root ise yapacağınız durdurma işlemi işletim sisteminin çökmesine neden olabilir. Görüldüğü üzere HexChat ” oem ” adında user olan ben tarafından çalıştırılmış. Buna dikkat etmelisiniz fakat sistem yöneticileri burada farklı sonuçları da bildiği için durdurabilir.
Bu yazımızdaki amacımız temel process yönetimi üzerine bilgi sahibi olmaktı. Umarım topluluğa bir faydası olur. İyi çalışmalar…
